• Αποκοσκινίδια δηλ ό,τι μένει απ' το κοσκίνισμα (π.χ. σκύβαλα, πίτουρα κ.τ.λ.)

• Περνώ μια μέρα αποκριάς

  • -Ω Αμίρσα, πού θα ν απουκρέψουμι απόψι;

• Απολιθωμένα (π.χ. το απολιθωμένο δάσος μεταξύ Ερεσού-Σιγρίου)

Ετυμολογία: από + λειφάδιον < λείπω

• Το απολειφάδι, το ελάχιστο υπόλοιπο του σαπουνιού

• πουπλάτς

• Το πέρας της θείας λειτουργίας.

• Υπομονετικός

  • -Απουμουν'κός είνι ι κατσπουδιάρ'ς τσι κι' αντέχ' κη γ'ναίκα τ'!

• Η υπομονή

Ετυμολογία: από + εσπέρα > απουσπιρού

• Από το προηγούμενο βράδυ, από εσπέρας (αποσπερίτης = ο πλανήτης Έσπερος δηλ η Αφροδίτη που εμφανίζεται πρώτος το βράδυ και τελευταίος εξαφανίζεται το πρωί ως Αυγερινός)

Ετυμολογία: από + σπόριον < αρχ. σπόρος

• Ο τελευταίος σπόρος

• βλ. φρ. «βάζου απουστατό»

• Ρίχνω τα δίχτυα στη θάλασσα

  • -Α μπάγου ν' απουστήσου!

Ετυμολογία: μσν. αποσώνω < από + σώνω

• Συμπληρώνω κάτι στα λόγια αλλά και σε είδη

  • -Ν'απουσώσου τσι γω σ'αυτά που ήλιγις.

  • ---

    -Άμα δε φτάν' του λάδ' α τ'απουσώσου γω!

Ετυμολογία: από + ταξιδιού

• Συνοδεύεται πάντα από το σύνδ. «και» (τσι) και λέγεται κατά την ώρα του αποχωρισμού δύο γνωστών, με την έννοια να ξανανταμώσουν σε άλλο ταξίδι (ευχή)

  • -Άιντι τσ' απουταξιδιού!

Ετυμολογία: από + χειρ + ίζω (κατάλ.)

• Δεν καταδέχομαι να πάρω κάτι που μου προσφέρουν

  • -Πάρτου σ'λέγου τσι μη μ' απουχειρίγς!

• Αυτής της βραδιάς.

• Ο Πρόναος. Χώρος των κατηχουμένων πρωτοχριστιανών (Διαίρεση του ναού: Πρόναος, Κυρίως ναός, Άγιο Βήμα).

• Ανεπρόκοπος (αντίθετο του «προυκουμμένους»)

• Είδος ζεϊμπέκικου χορού

Ετυμολογία: τουρκ. aptal = ανόητος, βλάκας

• Αφελής, κουτός αλλά και απρόκοπος, τσαπατσούλης και ασουλούπωτος

• Το χαμόμηλο

  • -Ε μάνα, βράσι μ' καμπόσα απυραθέλια να μαλακώσ' ι λιμός μ'

• Το ρουθούνι

• ρ'θούν'

• Που δεν τον έχουν ραβδίσει

  • -Ήβρα μια λιούδα που κ' αφήκας αράβδ'στ'

Ετυμολογία: α στερητ. + ράθυμος

• Αράθυμος = οξύθυμος, αψίθυμος, ευερέθιστος

Ετυμολογία: τουρκ. aralik = χαραμάδα

• Χάσμα, ρωγμή, μεσοδιάστημα τόπου ή χρόνου, τεμπελιά, απραγία

• Άκλιτη έκφραση που εκδηλώνει αδιαφορία

  • -Άραμ τσ' έρθ'ς, άραμ τσ' εν έρθ'ς!

• Αδιαφορώ παντελώς.

• Έκφράση αδιαφορίας. Δεν με νοιάζει, ας μη γίνει ποτέ.

  • -Μπρε πιδί, άμα νουμίγζ'ς πως είνι καλός ι τουρισμός, έιτικιας που τα λέγ'ς, γω σφαλώ του χαλ'νάρι μ' (= το στόμα μου) τσ' άραμ τσι πουτές.

Ετυμολογία: τουρκ. araba = άμαξα

• Ένα φορτίο του αραμπά

  • - Ντα θα γίνουμι μια αραμπαδιά αθρώπ! (δηλ. τόσοι άνθρωποι)

• Σιτοκαλαμιές. Με το αλώνισμα μετατρέπονται (κόβονται) σε άχυρο.

• Τρόπος καλπασμού του αλόγου (η στρωτή περπατησιά)

• βλ λ. «ραχμάν'»

• Το ρεβίθι

• Η ρεβιθιά

• Μικρές αρβύλες

• Επεξεργάζομαι

  • -Α κ' αργάσου κη προυβιά σ' = μτφ. θα φας πολύ ξύλο

• Λυγαριά (το φυτό άγνος, ο λύγος)

  • - Όπ' είχι αργαλιές, πήγηνι τσ' έκουβγι βιργιά

• αλ'γαριά

• λ'γαριά

• Εργαστήρι

• Δεν αργεί να γίνει

  • -Άργητου να έρθ' του κακό; = Δεν αργεί να έρθει το κακό, το κακό μπορεί να συμβεί εύκολα.

• Εργασία που παίρνει χρόνο για να τελειώσει

• Αντίδραση

  • -Κάν' αρζίκο = Αντιδρά

Ετυμολογία: τουρκ. reçel

• Είδος γλυκού (με κομμάτια από κυδώνι ή κολοκύθι με ζάχαρη ή βράσμα)

  • -Τα κατώγια τ'ς ήντου γιμάτα βράσματα, αριτσέλια, παστέλια τσι τραχανό!

• ριτσέλ

• Καβουρντισμένο αλεύρι για άρτυμα στα κόλλυβα.

  • -Άλλ' έβραζι του σ'τάρ τσ' άλλ' καβούργκζι κ' αριτσιά

• Αρκουδίζω, περπατώ με τα τέσσερα.

• Η ρυκάνη δηλ το ροκάνι, η πλάνη (ξυλουργικό εργαλείο).

• Τα δύο ρινικά οστά που σχηματίζουν τη μύτη

• ντουγέν'

• Το ροκανίδι

• Ροκανίζω

Ετυμολογία: τουρκ. arkadaş

• Σύντροφος, φίλος

Ετυμολογία: άρκτος + βάτος

• Αναρριχώμενο αγκαθωτό πολυετές φυτό της ρεματιάς, μεγάλης αντοχής. Ονομάστηκε έτσι γιατί είναι δυνατό σαν την αρκούδα